GUDUCHI - USES IN OBGY & others

As due to Covid pandemic , everyone is aware of Rasayan & jwaraghna karma of Guduchi.

let's get to know more about it.

It is known as Gudvel in Marathi , Giloy in Hindi ,Guduchi in Sanskrit .

Latin Name - Tinospora cordifolia

Family - Menispermiaceae

Properties -

Rasa - Tikta , katu ,Kashay

Virya - Ushna

Vipaka - Madhur

Guna - Fresh - snigdha , mrudu

           Dried - ruksha , laghu ,mrudu

Chemical Constituents -

Stem - Giloin , Berberine , volatile oil , Tinosporin , 0.48 - 1.2% starch

Leaves - beta sitesterol,octikesinol

Parts Used -  Kand (stem) ,Patra (Leaves)

USES -

🌱 Vedanasthapan ( analgesic )

🌱 Pradara ( abnormal uterine discharge) - 

• it is used with  cow milk.

• Guduchi satva is used with lodhra qwatha .

🌱 Rasayan - used in generalised weakness , TB.

  🌱 It is explained in Stanyashodhan gana by charakaacharya.

🌱 Jwaraghna

🌱 Daha ( burning sensation ) - it is used with sugar and jeeraka.

🌱 Pitta - it is used with sugar.

🌱 it is beneficial in jwara (Pyrexia) ,Prameha (DM),yakrut vikar (liver disorders), Amlapitta,Kamala (Jaundice), Atisara (Diarrhoea) , Aamvata (RA) ,Vatrakta (gout), kushtha.

🌱 It also works as Balya & Hrudya.

Note - this post is for educational purposes only.

Ref- Ayurveda textbooks.

THIS IS WHY YOU SHOULD GO TOWARDS AYURVEDA !!

 As Ayurveda is an ancient Science with Holistic approach & Now a days , Ayurveda is in focus during CORONA Times due to it's many benefits getting proved again & again.                                           

👉DO YOU KNOW WHAT IS THE AIM OF AYURVEDA ?

 Aacharya Charaka describes aim of Ayurveda as - 

" प्रयोजनं चास्य - स्वस्थस्य स्वास्थ्य रक्षणम ,आतुरस्य विकार प्रशमनं च // "[ च सु.३०/२६ ]

 1) स्वस्थस्य स्वास्थ्य रक्षणम - 

    It means maintaining the healthy status of a healthy person in healthy state.

 2) आतुरस्य विकार प्रशमनं च - 

    Here , आतुर - means the person with diseased condition ( patient).

               विकार प्रशमनं - means curing the diseased state.

  Thus , Aacharya Charaka described aim of  Ayurveda as-

   Ayurveda is aimed at maintaining the Healthy status of  a Healthy person in Healthy state & also curing the diseased state of a patient.

👉WHO  IS SAID  HEALTHY AS PER AYURVEDA ? 

समदोष: समाग्निच: समधातुमलक्रिया:/

प्रसन्नात्मेद्रियमना: स्वस्थ इत्यभिधीयाते // सु.सु.१५/४१

 In this Aacharya Sushruta , explains about - Health as " A person is said healthy if he has Samadosha  ( Normal state of vatadi dosha's),Sama-agni ( Normal state of 13 sharir agni) Samadhatu ( Normal state of sapta dhatu ) & sama-mala kriya [ Normal excretion of Mala ( like urine , stool,etc)] and he has Prasanna aatma , Indriya & Mana ( Having Normal Body and Mind - this relates with physical , psychological & spiritual health) .

And as per WHO - 

"Health is the state of complete Physical , Mental and Social wellbeing and not merely the abscence of disease or infirmity."

The health as per Aacharya Sushruta relates with the definition of Health as per  WHO ( World Health Organization) .

👉WHAT IS THE SCIENTIFIC TREATMENT AS PER AYURVEDA ?

प्रयोग शमयेत व्याधी योअन्यमन्यमुदीरयेत / नासौ विशुद्ध: शुध्द्स्तु  शमयेद्यो न कोपयेंत //

It means -

Scientific treatment is " The treatment which does not create a new disease while treating a disease.

In simple words Aacharya  explains that scientific treatment does not have any side - effect.

Thus , Ayurveda works on these principles for keeping your healthy status "Healthy" and if you get diseased , it cures your disease by its treatment " removing root cause of the disease", as said above with its scientific way i.e. without side-effects.

👉AYURVEDA IN CORONA TIMES - 

👉As In corona times , Every one was using Immunity boosters of which widely used are golden milk/ chyawanprash for maintaining their healthy state.

👉Also , if one was diagnosed with corona - was also treated with Ayurveda drugs like sanshamni vati ,ashwagandha vati , ayush 64 - without having side-effects.

👉It is also seen that many of the mucormycosis patients are also cured and prevented from operations.

As AYURVEDA  Aims at maintaining your Healthy status  in Healthy state Without having  Side-effects , Why not to follow Ayurveda?

 

AVOID these foods for Preventing “Mucormycosis” !!

 Avoid these food items for getting prevention from "Mucormycosis"

1.  Bread 

2. Food items that have less self life like - Sauce , Jam , Cheese , Bakery products

3. Packed foods 

4. Fermented foods like - Idli , Dosa , Dhokla , Vada ,etc.

5. Mashrooms.

6. Packed / stale food 

7. old fruits ( fruits getting over ripened )

8. sweets 

Most of the fungi grow in warm & moist environment and fungi grows fast on glucose so avoiding sweets can be helpful for prevention.

Eating those foods daily / in more quantity leads to create favourable environment in the body for the  Growth of the fungus so  increases the risk of fungus.

WANT PEACE DURING THESE COVID PANDEMIC DAYS ?

 As the World is suffering from COVID Pandemic , we have lost our peace seeing the situation these days.

It is seen that  many of the people are stressed, suffering from anxiety , depression and are searching for peace.

Stress can lead to many dangerous conditions. 

Many of the people suffer from Insomnia due to stress and anxiety.

so , how Ayurveda can help you to make your life Peaceful ?

👉 Shirodhara Treatment in Ayurveda -                                           

          It is the panchakarma therapy - in which continuous dripping of medicated liquids ( like oil / buttermilk) on forehead are used.

👉 Shiroabhyanga -                               

      Massage to forehead with medicated oils ( like bramhi / jatamansi)  can make you relive your stress and anxiety leading to give you peace.

👉 Pranayama -                                     

        Pranayama is the breathing exercise that helps you to relive your stress.

👉 Meditation -                                       

   Due to meditation one can gain mental strength , make mind satvik , relieve from anxiety and depression.

 

PROTECT YOUR FAMILY BY FUMIGATING YOUR HOME WITH THIS AYURVEDIC WAY !!

 Now a days , all of us want to protect our loved ones from getting infected with covid-19.

 Many of us are well known about Dhoopana - an Ayurvedic way of fumigation having holistic values too.

 here , you can get to know about Dhoopana karma & it's role in protecting you.                                                

Why you should use this Ayurveda method for protecting your family ?

👉 it is safe & cost effective.

👉 you can use easily available herbs / other materials for dhoopana.

what can you use for Dhoopan ?

👉 Indian Mustard seeds 

👉 Camphor 

👉 Neem leaves 

👉 Aparajita choorna

👉 guggul

Why  should you do dhoopan ?

These above mentioned dravyas have  anti-bacterial , anti- fungal , anti- parasitic , Insecticidal properties.

of all above dravyas , Camphor has  more properties like - Insecticidal , anti-viral , anti-microbial & also anti-tussive .

So due to all of these properties above dravyas possess , dhoopana with them works as fumigation for your home protecting your loved one's.

When  should you do Dhoopana ?

Dhoopana can be done in morning or evening.

you should do it once a day . 

कोरोना होऊन गेल्यानंतर तुम्ही ही आयुर्वेदिक औषधे का घ्यावीत ?

आजकाल सगळीकडे कोरोनाचा रुग्णांचा  वाढता प्रादुर्भाव बघता सर्वानी कोरोना होऊन गेल्यानंतर देखील शरीराची योग्य काळजी घेतली असता पुढील संभाव्य धोके टाळता येऊ शकतात. एकदा कोरोना होऊन गेला तरी तो पुन्हा उदभवू शकतो हे सर्व रुग्णांनी लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे. व त्यामुळे काळजी घेणे आवश्यक आहे

कोरोना झाल्यानंतर तुम्ही बरीचशी औषधे घेऊन बरे होता तरीही नंतर हि औषधे घेणे का गरजेचे आहे ?

     कोरोना पूर्वी -                           प्राकृत फुफ्फुस  👇

                                    

कोरोना झाल्यानंतर तुमच्या मुख्यतः फुफ्फुसांची विकृती निर्माण होते कोरोना झाल्यानंतर फुफुसांना मिळणारा रक्त पुरवठा कमी होऊ लागतो आणि त्यामुळेच फुफ्फुसांना सूज आलेली असते व फुफ्फुसांची  कार्य करण्याची क्षमता कमी झालेली असते तसेच शरीराची रोगप्रतिकार शक्तीही कमी झालेली असते आणि त्यामुळेच अनेक लक्षणे दिसून येतात.

                                         कोरोना झाल्यानंतर फुफ्फुसे  👇                                             

कोरोना होऊन गेल्यानंतर देखील हि फुफ्फुसांची विकृती बरी होण्यास अधिक वेळ लागतो त्यामुळेच कोरोना मधून बरे होऊन आल्यानंतर देखील रुग्णांमध्ये खालील लक्षणे दिसून येतात.

👉थकवा 

👉 श्वास घेण्यास त्रास होणे.

👉 खोकला 

👉 छातीत दुखणे

👉 सांधे दुखणे.

👉 डोकेदुखी 

👉 अंगदुखी 

👉 चव न लागणे 

 👉वास न येणे.

 👉झोप न लागणे.

 👉 सतत चिंता , भीती वाटणे .

 👉 धडधड होणे.

 👉 बैचेनी वाटणे .

 👉 नैराश्य

 👉थोडेही काम केल्यानंतर अधिक थकवा जाणवणे.

👉 तसेच जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (WHO) नुकत्याच प्रकाशित माहितीनुसार स्टिरॉइड्स च्या अतिवापराने विविध बुरशी जन्य आजार दिसून येत आहेत.

कोरोना होऊन गेल्यानंतर कमीत कमी ३ महिने रुग्णाची काळजी घेणे गरजेचे असते. ३ महिन्यापर्यंत वरील लक्षणे दिसून येऊ शकतात.रुग्णाची रोगप्रतिकार शक्ती कमी झालेली असल्याने इतरही काही लक्षणे दिसून येऊ शकतात.लक्षणे दिसून येऊ लागली असता रुग्णाने  घाबरून जाऊ नये आणि डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. लक्षणांची तीव्रता वाढेपर्यंत अंगावर काढू नये.

आयुर्वेदिक औषधे का घ्यावीत ?

आयुर्वेद हा मुळापासून रोग नष्ट करतो हे सर्वाना माहिती आहेच.आयुर्वेदानुसार ,कोरोना मध्ये मुख्यतः प्राणवह स्रोतस दुष्टी दिसून येते.त्यामुळे तुम्हाला कोरोना होऊन गेल्यानंतर जर तुम्ही आयुर्वेद तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली काही आयुर्वेद औषधी घेतली तर कोरोनामुळे झालेली शरीराची हानी लवकर भरून येण्यास मदत होते आणि रोगप्रतिकार शक्ती देखील लवकर वाढून कोरोनानंतर होणारे आजारांची शक्यता कमी करण्यास मदत होते.व तुम्हाला तुमचे निरोगी व सशक्त शरीर लवकर मिळवण्यास मदत होते.

मुख्यतः.कोरोना नंतर वापरण्यात येणारी आयुर्वेदिक औषधांमधील घटक द्रव्ये -

तुलसी , वासा , यष्टिमधु , मंजिष्ठा , अश्वगंधा , गुडूची , शतावरी , सुंठी ,एरंडमूळ , अभ्रकभस्म, लोहभस्म , दुर्वा , दालचिनी , जटामांसी , नागवेल ,पिप्पली ,लसुन , भुई रिंगणी , पारिजातक , कर्कटशृंगी , निर्गुण्डी पत्र, भृंगराज,इ.  

हि द्रव्ये काय कार्य करतात ?

👉फुफ्फुस व हृदयाला बल देऊन त्यांच्या अंत-त्वचेतील सूज कमी करण्यास मदत करून विकृती वाढ कमी करण्यास मदत करतात.त्यामुळे फुफ्फुसांची विकृती कमी करण्यास मदत होते.

👉 मांसपेशींना आवश्यक बल आणि प्राणवायू पुरवठा करून अंगदुखी , व इतर शरीर वेदना कमी करण्यास मदत करतात.

 👉शरीरातील  विषाणू तापामुळे आतड्यात तयार झालेले विषारी दोष बाहेर काढून उत्तम पोषक रसाची निर्मिती करतात.आणि त्यामुळेच आतून जाणवणारा थकवा , अनुत्साह , दुर्बलता , निस्तेजता दूर करतात.

👉विषाणू तापामुळे झालेली यकृतातील दोषदुष्टी नष्ट करून सकस रक्ताची निर्मिती करण्यास मदत करतात आणि त्यामुळेच रक्ताच्या गुठळ्या , रक्ताल्पता , त्वचारोग , इ दूर करतात.

👉कोरोना नंतर वृक्क - हृद्य या अवयवात निर्माण झालेले दोष दूर करून , त्यांची सूज  कमी करण्यास मदत करतात व रक्त आणि मूत्रातील साखर नियंत्रित करण्यास उपयुक्त ठरतात.

👉 यातील काही रसायन द्रव्ये विषाणू तापानंतरची आढळून येणारी निद्रानाश , मानसिक थकवा ,नैराश्य ,विस्मरण , चव न लागणे, वास न येणे , इ. लक्षणे दूर करतात.

👉 शरीरातील दोष दुष्टी दूर करून फुफ्फुसांची कार्यक्षमता वाढवण्यास उपयुक्त ठरतात.

👉तसेच यांपैकी रसायन द्रव्ये हि शरीराची रोग प्रतिकार शक्ती लवकर वाढवून शरीराचा झालेला क्षय दूर करतात.

"Isolation" करताय ? मग एकदा वाचाच !

    आजकाल सर्वानाच माहिती आहे कि COVID-19 रुग्णाने / संशयिताने Isolation करावे , पण Isolation करावे म्हणजे नक्की काय ? सर्वाना फक्त एवढी माहिती आहे कि रूग्ण / संशयिताला वेगळ्या खोलीत ठेवावे.पण त्यादरम्यान नक्की काय काय काळजी घ्यावी ? कारण जर योग्य काळजी घेतली नाही तर त्या Isolation चा मूळ हेतू म्हणजे रूग्ण / संशयित यांपासून इतरांना होणारा प्रसार रोखणे हा साध्य होऊ शकत नाही. त्यामुळेच ..

                                                

    

Isolation कोणी कोणी करावे ?

👉जे लोक COVID -19 चे रुग्ण आहेत.

👉 जे लोक COVID -19 च्या रुग्णाच्या संपर्कात आले आहेत.

👉ज्यांच्या घरी  COVID -19 चे रुग्ण आढळून आले आहेत.

👉 ज्या लोकांना  COVID -१९ च्या लक्षणांपैकी कोणतीही लक्षणे आढळून आली आहेत.( सर्दी , खोकला, ताप येणे ) अशी लक्षणे दिसून आली असता ज्या व्यक्तीला ही लक्षणांपैकी कोणतेही लक्षण असेल त्याने लगेचच Isolation करावे.(संशयित रुग्ण).

👉जे संशयित रुग्णांच्या संपर्कात आले आहेत त्यांनी सुद्धा Isolation केले तर पुढील संभाव्य धोके टाळता येऊ शकतात.

Isolation कसे करावे आणि काय काय काळजी घ्यावी ?

👉 रुग्णास / संशयितास स्वतंत्र खोली असावी.

👉 Isolation मध्ये असणाऱ्या व्यक्तीला जेवायला देताना शक्यतो कागदी प्लेट्स व ग्लास असे वापरावेत.

👉 जर ते शक्य नसेल तर रुग्णाचे / संशयिताचे वापरलेले भांडी वेगळी ठेवावीत.

👉 रुग्णास / संशयितास वापरावयास स्वतंत्र बाथरूम & टॉयलेट असावे . ते शक्यच नसेल तर रुग्णाने वापरल्यानंतर  dettol / sodium Hypochloride ने तिथे फवारा मारूनच ते वॉशरूम वापरावे.

👉 रुग्णाचे / संशयिताचे कपडे देखील वेगळीकडे ठेवावेत.

👉 रुग्णास अन्न, पाणी वैगेरे गरजेच्या वस्तू चा पुरवठा करायचा असेल तर ते सर्व सामान Isolation खोलीच्या बाहेर च ठेवून द्यावे. त्या खोलीतून कुठलीही वस्तू बाहेर आणू नये. फारच गरजेची वस्तू असेल तर ती sanitize स्प्रे करूनच घ्यावे.

👉 घरात Isolated रूग्ण / संशयित असतील तर घरात वावरताना सर्वानी मास्क चा वापर करावा.

👉 घरात Isolated रूग्ण / संशयित असतील तर घरातील सर्वानी विशेष काळजी घ्यावी व सतत साबण / हँडवॉश ने हात धुवावे.

Isolation किती दिवस करावे ? 

👉रूग्ण / संशयिताने कमीत कमी १४ दिवस विलगीकरणात राहावे .

👉 संशयिताने १४ दिवस विलगीकरण पाळण्याचे कारण कि जर काही दिवसानंतर संशयित हा Covid ने पॉजिटीव्ह आला ( कधी कधी सुरुवातीला रिपोर्ट नेगेटिव्ह येतो आणि काही दिवसानंतर तोच व्यक्ती पॉजिटीव्ह होता हे कळते.)तर  अश्या वेळी संभाव्य धोके टाळता येऊ शकतात.

THIS IS HOW ASHWAGANDHA IS HELPFUL IN COVID ?

As now a days , Ashwagandha is famous for its use in covid 19. 

let's know how it works ? 

Latin Name - Withania somnifera

Family - Solanaceae 

                                        

Properties -

Rasa - Madhur,Tikta,Kashaya

Virya - Ushna

Vipaka - Madhur

Guna - Laghu ,Snigdha

Chemical Constituents -

 Tropin , Anaferin

USES -

 1.Pranvaha strotas -

 Due to Tikta kashaya rasa & Ushna guna - it works as -

👉 Kaphaghna  ( removes phlegm) 

👉 Shwashara (anti -asthamatics) 

As in covid 19 , we see symptoms like - fever, cough, cold, breathlessness so kaphaghna property of ashwagandha helps to removes phlegm and shwashara property helps in curing breathlessness.

2.Rasayan Karma - 

👉 works as Balya ( gives strength to body) , Bruhana & Rasayan .

👉 Due to tikta rasa - it works as Dhatvagideepan 

 So, Dhatuagnideepan & Dhatuposhana both achieved .

In covid 19 , as everyone wants to boost Immunity , as ashwagandha does dhatuaagnideepan and also dhatuposhana leading to give strength to body (working as balya) leading to increased Immunity.

Note - this post is for educational purposes only.

ref - Ayurvedic textbooks

 

DO YOU KNOW HOW "IMMUNITY" IS EXPLAINED IN AYURVEDA ?

As the world is facing CORONA Pandemic , everyone is in search of boosting immunity.

The word Immunity is synonymous with the resistance - meaning protection from particular diseases or injuries.

                                    

As per Ayurveda , 

 Immunity is described with different words like - 

 

 1. Bala (strength)

 2. Oja 

and Prakrut kapha  is also described under Bala.

 

Aacharya Charaka  explains Bala  responsible for " Vyadhikshamatva." ( Immunity).

a) Aacharya Charaka explains 3 types of Bala  -

1. SAHAJ BALA -

 

It is the Bala of a person that is present from birth.

It is the Natural Immunity & that is maintained by Ig G.

2. KALAJ BALA -

It is the Bala that is depended on age , season , Nutritional status of that time.

It is maintained by Ig A & Ig M .

3. YUKTIKRUTA BALA -

It is the Bala that is gained by using diet ( like protein diet ) / vihara ( like by doing gym) / medications.

It is the artificially induced Immunity.

                                        

 b) Aacharya Sushruta described oja under Bala .

👉  Oja is the essence of sapta dhatu's.

👉 oja is responsible for strength/ power/ energy  of body.

 

 ref - charak samhita sutrasthana 11

          

         sushrut samhita sutrasthana 15

कोरोना काळात कोमट पाणी पिण्यास का सांगितले जातंय ?

एवढा ताप आलाय आणि डॉक्टर कोमट पाणी प्यायला सांगताय ? असे कसे ? 

ताप असताना अजून कोमट पाणी कशाला ? 

 कोरोना रुग्णांमध्ये  मध्ये कोमट पाणी प्यायला डॉक्टर सांगतात तसेच कोरोनापासून बचावासाठी पण..? असे प्रश्न तर तुम्हाला पण पडत असतील .तर असे का ?                        

                                         

        तर कोरोना हा आयुर्वेदानुसार वात -कफज ज्वर आहे. आणि आयुर्वेदानुसार पित्तज ज्वर वगळता इतर ज्वरामध्ये उष्णोदक ( कोमट पाणी) द्यावे असे आचार्य चरक यांनी वर्णन केले आहे.

👉 उष्णोदक म्हणजे काय ?

उष्ण = गरम 

उदक = पाणी 

उष्णोदक म्हणजे गरम पाणी.

 👉पिण्यासाठी उष्णोदक कसे बनवावे  ?

पिण्यासाठी उष्णोदक ( कोमट पाणी ) बनवत असताना ते पाणी तापायला ठेवल्यानंतर त्या भांड्यावर न झाकता गरम होऊ द्यावे आणि नंतर ते आपोआप कोमट होऊ द्यावे व असे कोमट पाणी पिण्यासाठी योग्य आहे.

ते पाणी फ्रिज मध्ये ठवून गार करू नये.

👉  उष्णोदक सेवनाचे फायदे -

      १. ज्वराची उत्पत्ती आमाशयातून होते.आणि आमाशयोत्थ व्याधींमध्ये पचन देणे अपेक्षित असते म्हणूनच   -                  उष्णोदक वापरले असता पाचन कर्म घडून येते.

     २. उष्णोदकामुळे वाताचेही अनुलोमन होते.

     ३. उदरस्थित अग्नी प्रदीप्त होतो.

     ४.आहार सुखाने पचतो.

     ५. कफ कमी होतो.

     ६. थोड्या प्रमाणात उष्णोदक देऊनही तृष्णा ( तहान) शमन होते.

      

कोरोना पासून संरक्षणासाठी च्यवनप्राश खायला का सांगितले जात आहे ?

आजकाल सगळ्यांनाच कोरोना पासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी च्यवनप्राश खावे हे माहिती आहे , परंतु च्यवनप्राश तुम्हाला कोरोना होण्यापासून कसे वाचवतो ? हे तुम्हाला माहिती आहे का ??                              

आयुर्वेदानुसार , च्यवनप्राश हे चरक आचार्यांनी रसायन म्हणून वर्णन केले आहे.

तर रसायन म्हणजे काय ? आणि त्याचे फायदे काय ?

रसायन -

जे औषधी द्रव्य स्वस्थ मनुष्याच्या शरीरात उर्जस्कर सिद्ध होऊन बलवर्धन करते आणि त्याला दीर्घ जीवन प्रदान करून देते ते रसायन होय.

रोग निर्माण झाल्यानंतर तो बरा करण्यासाठी उपचार करणे हे जरुरीचे असते परंतु तो निर्माणच होऊ नये या दृष्टीने प्रयत्न करणे हे अधिक महत्वाचे ठरते.याच दृष्टीने रसायन चिकित्सा अधिक महत्वाची ठरते.

फायदे -

👉 रसायनामुळे  प्रशस्त सप्तधातूची  निर्मिती होते व त्यामुळे साहजिकच वयःस्थापन घडून येते.

👉 रसायनामुळे बुद्धिवर्धन , बलवर्धन आणि रोग नाशन यांचे सामर्थ्य प्राप्त होते.

👉 व्याधीक्षमत्व हे शारीरिक बल आणि मनोबल यावर आवलंबून असते तर येथे रसायनामुळे शरीरधातूंची सुयोग्य निर्मिती  आणि बलवर्धन होत असल्यानेच शरीरातील व्याधीक्षमत्व आणि रोगप्रतिकारशक्ती वाढते आणि रोग नाशन घडते म्हणजेच याद्वारे रोग निर्माण होण्यापूर्वीच त्याचा प्रतिबंध करता येतो.

च्यवनप्राश  का खावे ?

➤ च्यवनप्राश हे चरकांनी रसायन म्हणून सांगितले आहे आणि त्यात पिंपळी ,आवळा यासारखे प्राणवह स्रोतसावर कार्य करणारे रसायन द्रव्य आहेत.

➤ यातील आवळा हे व्हिटॅमिन c चा एक मुख्य स्रोत आहे आणि व्हिटॅमिन c हे रोगप्रतिकार शक्ती वाढवण्यास मदतच करत असते.तर पिंपळी तिच्या उष्ण वीर्याने कफाचे शमन करून कास आणि श्वास सारख्या अनेक संसर्गापासून दूर ठेवते.

➤ तसेच च्यवनप्राशची फलश्रुती वर्णन करताना त्यात प्रथम कास आणि श्वास यांचा नाशनासाठी याचा वापर करावे असे सांगितले आहे.

➤ कोरोना रुग्णांमध्ये कास म्हणजेच खोकला आणि श्वास म्हणजेच Breathlessness आढळून येतो जे कि आयुर्वेदानुसार प्राणवह स्रोतसाचे आजार आहेत  आणि तर च्यवनप्राश च्या वापराने शरीराची रोगप्रतिकार शक्ती वाढलेली असते आणि त्यामुळेच अश्या संसर्गापासून शरीराचे संरक्षण होते. आणि ज्यांना आधीच संसर्ग झाला आहे त्याची रोगप्रतिकारशक्ती वाढून हि लक्षणे लवकर कमी होण्यास मदत होते. 

आयुर्वेदानुसार , कोरोना आणि " STEAMING " यांचा संबंध !

आजकाल कोरोनापासून संरक्षण करण्यासाठी घराघरात STEAMING चा वापर केला जातोय.सगळ्यांनाच माहिती आहे कि सकाळ संध्याकाळ वाफ घेतली तर आपण सुरक्षित राहू. पण असे का ? कोरोना आणि वाफ घेणे यांचा कसा संबंध आहे ?

                              

 "STEAMING" यालाच आयुर्वेदात स्वेदन म्हंटले आहे.आचार्य चरक स्वेदनाची प्रशस्ती वर्णन करताना म्हणतात - 

"स्वेदनाचा उपयोग हा  वात कफ विकारांसाठी होतो. कारण वात आणि कफ हे दोन्ही दोष शीत गुणाचे आहेत."

आयुर्वेदानुसार , कोरोना हा वातकफज ज्वराशी साधर्म्य राखतो आणि ज्वर चिकित्सा वर्णन करताना चरकांनी  ज्वर मध्ये स्वेदन चिकित्सा देखील वर्णन केली आहे.

यावरून असे दिसून येते कि कोरोना हा वातकफज ज्वरापासून संरक्षण करण्याकरिता वाफ घेतली असता तेथे वात आणि आणि कफाचे शमन होते आणि तो कफ द्रवित होऊन कमी होतो.

वैज्ञानिकांच्या नुकत्याच लखनौ येथे झालेल्या शोधानुसार , दिवसातून २ ते ३ वेळा वाफ घेतली तर कोरोना पासून बचाव तर होतोच तसेच कोरोना रुग्ण देखील लवकर  बरे होऊ शकतात.वाफ श्वास नलिकेमधील रक्ताचा संचार वाढवते आणि रोग प्रतिकार क्षमता मजबूत करते.तसेच या शोधात हे देखील आढळून आले आहे कि ५० डिग्री सेल्सिअस वर कोरोना विषाणू कमजोर होतो तर ६० डिग्री सेल्सिअस वर तो एवढा कमजोर होतो कि शरीराची रोग प्रतिकारशक्ती त्याला मात देऊ शकते.                                

वाफ घेताना कोणती काळजी घेतली पाहिजे ?

१. वाफ घेताना  फॅन खाली बसून , कूलर समोर बसून वाफ घेऊ नये.

२. वाफ घेऊन लगेचच थंड हवेत जाऊ नये.

३. वाफ घेऊन लगेच थंड पाणी पिऊ नये

४.वाफ घेताना वाफेपासून डोळ्यांना जपावे.

५.वाफ व्यवस्थित प्रकारे नाकाने घेतली जाईल अशी शरीराची स्थिती ठेवावी आणि डोळ्यांचे वाफेपासून संरक्षण करावे..

६.वाफ घेताना पाण्यात पुदिना / ओवा टाकून वाफ घ्यावी.

आयुर्वेदानुसार कोरोना रुग्णांसाठी आहार !

आजकाल कोरोना  रुग्णसंख्या वाढताना दिसून येत आहे व बरेच रुग्ण  काय खावे आणि काय खाऊ नये याबद्दल संभ्रमात असतात असे दिसून येते.

रुग्णाचा आहार हा रुग्णाची प्रकृती सुधारण्यास मदत करत असतो म्हणूनच रुग्णाने जर योग्य आहार घेतला तर तो लवकर बरा होण्यास मदतच होते ,म्हणूच रुग्णांसाठी मार्गदर्शन ...

                                        

 रुग्णांनी काय खायला हवे ?

      १. मूग डाळ सूप

      २. मूग डाळ भाजी किंवा वरण चपाती किंवा ज्वारी रोटी

      3. मुंग डाळ हिंग, मिरे अशा मसाल्यांसह

      4. भाज्या 

             a) भिंडी 

             b) कोबी

             c) फुलकोबी

             d) दोडका 

             e) लसूण वापरुन बनविलेले अन्न

             f) आले वापरून बनविलेले अन्न

       5. लिंबाचा आहारात वापर करा

       6. कोमट पाण्याचा वापर करा

       7. मसाले थोड्या प्रमाणात  - हिंग,सुंठ ,दालचिनी  मिरे (काळी मिरी - दररोज 3-4 पेक्षा जास्त न वापरता)

 रुग्णांनी काय खाणे टाळावे ?

      1. फळे -

          a) केळी

          b) द्राक्षे

          c) चिकू

          d) सीताफळ

     2.भाज्या

         a)पालक

         b)मेथी

      3. दही

      4. मांसाहार

      5. मासे

      6.अंडी

      7. लोणचे

      8.इडली, डोसा, ढोकळा इ. किण्वित केलेले अन्न

      9. ब्रेड 

     10.बेकारीचे पदार्थ

     11.तेलकट अन्न

     बऱ्याच COVID CARE सेंटर मध्ये मांसाहार दिला जातो परंतु त्याचा हेतू शरीराला बल मिळावे असा आहे पण ते देत असताना रुग्णाच्या अग्नी चा पण विचार करणे आवश्यक आहे . COVID रुग्णामध्ये ज्वर असल्यामुळे अग्निमांद्य असते व अश्या अवस्थेमध्ये मांसाहार केला असता तो पचवणे शरीराला जड जाते व त्यामुळे पंचसंस्थेसंबंधित विकार होऊ शकतात.त्यामुळे शरीराला बल मिळवण्यासाठी सुका मेवा जास्ती प्रमाणात वापरला जाऊ शकतो आणि नवीन आजार टाळता येऊ शकतात. 

डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार काय खाऊ शकतात ?

      1.नारळ पाणी

       2.डाळिंब 

(छाती मधील कफाचे प्रमाण व खोकला कमी असेल तर खाऊ शकतात. )

कोरोना आणि भय !!

(फोनवरील संभाषण )

व्यक्ती १ - काय अरे कसा आहेस ? काय म्हणतोय कोरोना ?

व्यक्ती २ - काही नाही रे . ठीक आहे. तू कसा आहेस आणि घरी सगळे कसे आहेत ? आणि  तिकडे कसे आहे                        कोरोना  ?  इकडे रुग्ण खूप  वाढलेत  रे ..

व्यक्ती १ - अरे रुग्ण तर सगळीकडेच वाढलेत, तुला सांगू का काल काय झाले आपल्या कॉलनी मध्ये - अरे ते आपल्या शेजारचे Mr .XXXX आहेत ना , ते काल  टेस्ट ला Positive आले होते आणि आता हॉस्पिटल मध्ये दाखल आहेत.असं ऐकलंय कि त्यांची प्रकृती खूप गंभीर आहे .

व्यक्ती २ - बापरे ! अरे इकडे पण आमच्या सोबत काम करणारे सिनियर परवाच वारले.भयानक झालाय सगळं. 

व्यक्ती १ - भीती वाटायला लागलीय.. कोणी साधा खोकला / शिंकाला तरी ..

आज काल असे संभाषण सगळीकडेच ऐकायला मिळतात .

TV चालू केला कि सगळीकडे कोरोना ! या शहरात रुग्ण संख्या इतकी वाढली / या शहरात इतके रुग्णांचा मृत्यू !

whatsapp वरती अनेक ग्रुप्स वरती कोरोना कोणाला झाला ? त्याला काय झालं ? अश्या प्रकारचे संभाषण !

अनेक Whatsapp ग्रुप्स वरती येणारे कोरोना बद्दल चे messesges तुमच्या नकळत रुग्ण वाचत आहेत , जसे कि ग्रुप मध्ये असणारे किती लोक त्या वेळी हॉस्पिटल मध्ये असतील याची तुम्हाला कल्पना देखील नसते आणि  त्यांच्यासाठी ते अजून भीती वाढण्याचे कारण ठरू शकते आणि बरयाचदा तसे घडते पण.

 

 बरेच लोक रुग्णांना फोन करून बोलतात परंतु त्यांना सहानुभूती देण्याचे सोडून ,  त्यांच्या बोलण्यात कोरोना मुळे हा पण गेला , हा व्हेंटिलेटर वर आहे , हा पण सिरीयस आहे अश्याप्रकारचे बोलणे असते आणि तेच रुग्णाचे रोगाबद्दल चे भय वाढवण्यास कारणीभूत असते.त्यामुळे  कोरोना च नाही तर कोणताही आजार असो रुग्णाला बोलताना त्याला सकारात्मक वाटेल असेच संभाषण ठेवावे . हे लक्षात घ्यावे कि रुग्ण मनानी जर स्थिर आणि धैर्यवान बनला तर तो लवकर बरा होऊ शकतो.        

हे सगळं ऐकून रुग्ण / लोक अजूनच भितात आणि चिंता करायला लागतात.

लोकांच्या बोलण्यात कोरोना , विचारात कोरोना , मनात कोरोना, कोरोना ने सगळंच व्यापलंय आणि तेच कोरोना  बद्दल भीती आणि कोरोना ची परिस्थिती वाढण्यास कारणीभूत ठरतंय.

आयुर्वेदिक आचार्य चरक - यांनी याच परिस्थितीचे वर्णन चरक संहिता मध्ये केले आहे -

" विषादो रोगवर्धनानाम " !! 

विषाद म्हणजे दुःख / चिंता / भीती .

रोग वर्धनानाम म्हणजे रोगाची वाढ होण्यास कारणीभूत प्रमुख घटक .

म्हणजेच रोगाची भीती आणि त्याबद्दलचा सतत विचार/ चिंता , त्याबद्दल केलेले दुःख हेच रोग वाढवण्यात मुख्य घटक आहेत.

 जसे आपण बऱ्याचदा ऐकले आहे कि काही वेळा साप चावल्यावर लोक मरतात  आणि नंतर कळते कि साप विषारी नव्हता. म्हणजेच तो व्यक्ती फक्त साप चावलाय या भीतीनेच मरतो. यावरून च विचार / रोगाची भीती काय करू शकतात याची कल्पना येते.

आज अशी वेळ आहे कि प्रत्येक व्यक्ती च्या ओळखीचे कोणी ना कोणी तरी कोरोना मुळे हॉस्पिटल मध्ये  ऍडमिट आहे , आणि त्यावेळी असे सगळे ऐकून ती व्यक्ती कळत नकळत ही सगळं त्या रुग्णाबद्दल विचार करू लागते

आणि स्वतः सुद्धा सतत चिंतीत राहते.

कोरोना ची परिस्थीती जरी चिंतीत करणारी  असली तरी पण जर सगळ्यांनी तोच तोच विचार करून त्याबद्दलची भीती वाढवून घेऊ नये .

म्हणूनच कोरोना बद्दल सतत बोलणे टाळा ! अनेक कोरोना चे रुग्ण बरे होऊन घरी येत आहेत त्यामुळे भीती कमी करून त्याबद्दल सकारात्मक पद्धतीने विचार करा . ही परिस्थिती जरी चिंता निर्माण करणारी  असली तरी त्याला धैर्याने सामोरे जाणे हेच यावरील मुख्य औषध म्हणता येईल..!

मास्क वापरा ! सामाजिक आंतर पाळा !!लस घ्या !!सुरक्षित राहा !!!

"COVID-19 & WISHFUL THINKING"

Despite the fact that everybody is aware of the current pandemic situation caused by "COVID-19," what causes them to fall prey to “wishful thinking ? ” 

First of all ,let's know what is the term “ WISHFUL THINKING " ? & How it can be correlated with COVID-19 ?

‘Wishful Thinking is the formation of beliefs based on what might be pleasing to imagine, rather than on evidence, rationality or reality.,it is the product of resolving conflicts between Belief & desire'

                       ( ref: wikipedia )

In simple words,

You want something to be true when it is not, so you ignore the real truth because of what you want to be true.

Analogy : 

you want something to be true 🠞 that you are not infected with covid-19,

so you ignore the real truth 🠞 you ignore the truth of its slight possibility & try to escape from reality 🠞 try to avoid testing for Covid-19 🠞 worsening of the condition of the patient 🠞 then testing 🠞 & getting results of moderate / severe condition.

Everyone is  aware of Covid-19 symptoms like cough, fever, breathlessness, loss of sense of smell & taste, etc. Many people are experiencing situations like -

1) one has cough for some days but no other symptoms .

2) one has a fever but it got cured after simple medication & has no any other symptom.

3) one has cough , fever but no other symptoms & got cured after simple medication.

Such circumstances lead people to conclude that they are not infected with covid 19 because they were healed. Though, it's possible that they just received a symptomatic cure, leading them to believe they've been healed. In that case people ignore the fact that this might also be due to Covid 19, they avoid getting checked for the covid, so as to run away from the unfortunate reality !

“Believing that we are not infected , so no need to go through the test ” explains wishful thinking.

Consequences - 

This aggravates the condition, and the patient becomes so infected that it is difficult for doctors to treat it quickly, or the patient can die.

So don't fall into the pit of "wishful thinking" and get the test completed instead.

This post is just for requesting people for getting tested for covid 19 if -

1. They have any of the symptoms or are a little suspicious about covid-19.

2. They were in contact with anyone who is found positive for Covid-19.

Please don't overlook the possibility that you have covid-19. 

"PREVENTION IS ALWAYS BETTER THAN CURE," says Ayurveda. So, if testing is needed, don't shy away from it. This will assist you in getting a better cure. "Early Testing-Early Cure!!" is another way of putting it.

Be Safe ! wash Your Hands !! Follow Social Distancing !!!